هیچ‌کس در این کشور با اصل «افغان بودن» مشکل نداشت.
اما امروز افغانستان به مرحله‌ای رسیده که هویت مشترک ملی زیر ضربه‌های پیاپی رفتارهای ویرانگر پشتون‌ها درز برداشته و مشروعیت خود را از دست داده است.
نسل‌ پشت نسل از تاجیک، هزاره، اوزبیک و دیگر اقوام، با تلاش بی‌وقفه در علم، فرهنگ، سیاست، ورزش و مقاومت مدنی، ستون‌های این کشور را سرپا نگه داشتند؛
اما در همین زمان، گروه‌های مختلف اما قدرتمند از پشتون‌ها با سیاست‌های انحصارگرایانه، تجزیه‌طلبی درونی، تبعیض سیستماتیک و خشونت سازمان‌یافته، کشور را به بحران‌های پی‌هم فرو بردند.

پشتون ها، با تحمیل ایدیولوژی‌های تندروانه، با تبدیل دین و قوم به ابزار قدرت‌طلبی،
با استفاده از ترور، انتحار و تهدید جمعی به‌عنوان ابزار حکومت،
و با زیر پا گذاشتن حقوق بنیادی اقوام دیگر،
چنان خسارتی بر چهرهٔ افغانستان وارد کردند که امروز بسیاری از شهروندان حاضر نیستند زیر عنوان”افغان” قرار گیرند که توسط این گروه‌ها به نماد ترس، تحمیل و تبعیض تبدیل شده است.

این واکنش مردم، دشمنی با یک قوم نیست؛
بلکه انعکاس ده‌ها سال زخم عمیق، خیانت سیاسی، قوم‌محوری ساختاری و ستم هدفمند است که توسط پشتون‌های دارای قدرت سیاسی و نظامی بر جامعه تحمیل شد.
رفتار پشتون‌ها افغانستان را از یک ملت امیدوار به سرزمینی چندپاره، بی‌آینده و زخمی تبدیل کرد.
آن‌ها به‌جای ساختن کشور، هویت ملی را گروگان گرفتند،
به‌جای مشارکت، انحصار آوردند،
و به‌جای وحدت، تفرقه کاشتند.
نتیجه این شد که امروز مردم افغانستان نمی‌پذیرند مسوولیت بدنامی کسانی را حمل کنند که کشور را با تصمیم‌های ویرانگرشان به آستانهٔ نابودی رساندند.
مشکل سایر اقوام افغانستان قوم گرایی نبوده و نیست؛

مشکل، تفکر خطرناک و رفتار سیاسی از پشتون‌های صاحب‌قدرت است که دهه‌ها هویت ملی، حاکمیت، توسعه و سرنوشت کشور را در چنگال خود گرفتند و آن را به میدان جنگ، عقب‌ماندگی و تفرقهٔ دایمی بدل کردند.

حمید سالنگی

>>>   بنیاد فرهنګ، علم، مکتب، شفاخانه، روزنامه ، آزادی ، همه و همه توسط پشتون ها ګذاشته شده ، امان الله خان زمان که بنیاد نهاد ، کی دربرابرش ایستاد
اګر تاجکها یا سایرین کشور را سرپا نګهداشته اند بیست سال جمهوریت قومی که نود درصد تحت تسلط اقلیت ها بود برای قریه و قصبه خود چی کرد، کمی کتاب بخوان عزیز دل

>>>   وقتیکه حقایق گفته شود قومگرایانه ....فوراً بر ضد واقعیت ها با دیده درایی دروغ های شاخدار پرت میکنند امان الله خان هم از جمله معتصبین قوم اندیش خواستدار پشتون والی بود محمود طرزی خسر امان الله گرچه با سواد بود اما نوشته و اثار بجامانده ان نشاندهنده جز تعصب و قوم گرای و قوم اندیشی چیزی دیگری نبوده و نیست شرم باد به کسانی که از ساخت مکتب و شفاخانه روزنامه و ازادی بیان حرف میزند در بیشتر از ۱۲۹ سال کدام شفاخانه معیاری در کشور ما ساخته شده بود همچنان کدام مکتب و مدرسه از خیرات امریکا در بیست سال جمهوریت چیزی برای ابادی وطن کار شده بود بازهم همین .... انرا نمیگذاشتن تخریب کردند دور نه نزدیک درین بیشتر از چهار سال اخیر که حکومت تگ قومی و تگ زبانی وجود دارد مکاتب و دانشگاه ها بروی خواهران ما بسته شده روزنامه و جراید و اکثراً تلویزیون ها بسته شده نیمه از جامعه فلج ازدای بیان چه که ازادی خانوادگی مورد تاخت وتاز قرار دارد .

>>>   قرار است با شفاخانه کسی آبرومند شود انگلیس بنیاد هزاران برابر اینها را در هند گذاشت هندیان باید انگلیسی ها را بپرستند حال ما و اشغالگری پشتو حال هندی و استعمار انگلیس است هر چند ۹۰فیصد پشتون ها بیسواد هستند داکتر و انجنیر همه از غیر پشتو است