تروریسم مربوط به هیچ قوم و زبان نیست، تروریست یعنی وحشت و دهشت:
اما بر میگردیم به حادثه اخیر ایالات متحده آمریکا که رحمان الله لکنوال انجام داد، یک تعداد آنرا هویت قومی می‌دهند در حالیکه چنین نیست، از طرف دیگر مدتی می‌شود که جوانی بنام آقای یاور همیشه در رسانه ها حاضر می‌شود و می‌گوید که من افغان نیستم، ضمنأ روز گذشته آقای امرالله صالح معاون رئیس جمهور پیشین کاروان دیگری را آغاز کرده که من افغان هستم، اینکه اینها از این کلمه چه ثمره ی می‌گیرند مورد بحث من نیست.
اما من میخواهم در این تحلیل جملات و کلمات را به بحث بگیرم که سرنوشت افغانستان را به چالش کشیده است.

تحلیل را از اینجا آغاز می‌نمایم که افغان یا افغانستانی، چون یک تعداد افغان می‌گویند و یک تعداد افغانستانی...
افغان یا افغانستانی؟ نگاهی علمی، تاریخی و اجتماعی به یک بحث حساس هویتی من را واداشت تا دقیق تر و بی طرفانه تر صحبت نمایم.
در سال‌های اخیر، بحث در مورد کاربرد واژه‌های افغان و افغانستانی حتی بعضی ها خراسانی در میان مردم افغانستان به یکی از موضوعات پرچالش و حساس هویتی تبدیل شده است. گروهی از شهروندان کشور خود را افغان می‌نامند، در حالی‌که برخی دیگر ترجیح می‌دهند خود را افغانستانی بخوانند. این اختلاف ظاهراً زبانی، در واقع بازتابی از یک مسئله‌ عمیق‌تر تاریخی، قومی، و هویتی است.
آنچه که من میخواهم در اینجا با شما شریک بسازم...

الف- ریشه واژه افغان؛
در منابع تاریخی کهن، واژه افغان عمدتاً به قوم پشتون اطلاق می‌شد. در کتاب‌های تاریخی مانند تاریخ‌نامه هرات یا بابرنامه نیز این کاربرد دیده می‌شود. اما در قرون اخیر، به‌ویژه با شکل‌گیری دولت مدرن در افغانستان، این واژه از یک هویت قومی به یک هویت ملی ارتقا یافت. در قانون اساسی افغانستان نیز افغان برای همه‌ی اتباع کشور به‌کار رفته است.

ب- واژه افغانستانی از کجا آمده است؟
از دیدگاه زبانی، افزودن پسوند (ی) برای اشاره به شهروند یک کشور (مانند ایرانی، پاکستانی، تاجیکی، آمریکایی انگلیسی و غیره) امری رایج در زبان فارسی و سایر زبان‌های جهان است. به همین دلیل، شماری از شهروندان کشور برای پرهیز از نسبت‌دادن هویت قومی پشتونی به خود، واژه افغانستانی و خراسانی را ترجیح می‌دهند. آنان بر این باورند که این واژه بیانگر همه اقوام کشور به صورت برابر است.

ج - حساسیت هویتی و دلیل اختلاف؛
در جامعه‌ی چندقومیتی افغانستان، زبان، قومیت و هویت، همواره از عوامل پرتنش بوده‌اند. بسیاری از غیرپشتون‌ها با کاربرد افغان به عنوان هویت ملی مشکل دارند، چرا که آن را هم‌سنگ با قوم پشتون می‌دانند. این گروه‌ها نگران‌اند که این واژه، هویت آن‌ها را حذف یا محو کند. در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که افغان در بستر ملی، یک واژه فراگیر شده و نباید به معنای قومی آن بازگردانده شود.

د- حالا می‌خواهم از نظر حقوقی خدمت شما عرض نمایم.
در اسناد رسمی دولت افغانستان، از جمله پاسپورت، شناسنامه و سایر مدارک، واژه افغان برای شهروند به کار می‌رود. در سطح بین‌المللی نیز سازمان‌های جهانی اتباع این کشور را افغان می‌نامند. تغییر رسمی این نام نیازمند بازنگری قانون اساسی و توافق ملی در بین همه اقوام است.

هـ - راهی به سوی تفاهم؛
راه‌حل این چالش نه در حذف یکی و تثبیت دیگری، بلکه در گفتگوی فراگیر ملی نهفته است. باید فضایی فراهم شود تا همه اقوام افغانستان احساس تعلق و دیده‌شدن داشته باشند. تا زمانی که بی‌عدالتی، تبعیض و برتری‌طلبی قومی وجود داشته باشد، واژه‌ها بار تنش خواهند داشت و پر تنش تر خواهد شد.

جمع‌بندی؛
بحث افغان یا افغانستانی تنها یک اختلاف زبانی نیست؛ بلکه بازتابی از یک درد تاریخی، احساس نادیده‌گرفته‌شدن، و بحران هویت ملی است. ما به عنوان مردمی با ریشه‌های عمیق تاریخی، فرهنگی و دینی، نیاز داریم تا به‌جای اختلاف بر سر واژه‌ها، به سمت ساختن یک هویت ملی فراگیر، عادلانه و محترم برای همه اقوام حرکت کنیم. تنها در این صورت است که افغان یا افغانستانی بودن، دیگر مایه‌ی جدایی نخواهد بود، بلکه نماد وحدت و سربلندی مشترک خواهد شد، در غیر آن با ادامه این وضعیت بحران قومی و زبانی افغانستان را بطرف خواهد برد که عواقب خیلی بدی خواهد داشت.

احمد سعیدی

>>>   افغان یا اوغان در کشور افغانستان معمولاً به یک قوم که خصلت خر را دارند گفته می شود از این رو همه‌ی شهروندان افغانستان از این کلمه بسیار متنفر است

>>>   سعيدي صاحب!
خودت منحیث عضو سابقه دار حزب دموکراتیک خلق افغانستان، با استفاده از مناسبات قومی ولسانی در دور دولت اسلامي افغانستان استاد ربانی امتیاز عضویت در سفارت افغانستان در پاکستان را بدست آوردی!بعد ازآن تا امروز مسائل قومی و لسانی را دامن میزنی، فعلن این اظهارات ات جنبه پشیمانی را نشان میدهد !

>>>   کدام قانون اساسی؟؟؟

>>>   سعيدي صاحب!
خودت منحیث عضو سابقه دار حزب دموکراتیک خلق افغانستان، با استفاده از مناسبات قومی ولسانی در دور دولت اسلامي افغانستان استاد ربانی امتیاز عضویت در سفارت افغانستان در پاکستان را بدست آوردی!بعد ازآن تا امروز مسائل قومی و لسانی را دامن میزنی، فعلن این اظهارات ات جنبه پشیمانی را نشان میدهد !

>>>   آستعمال الفاظ نامناسب نشان دهنده شخصیت پست یک جانور می باشد، دست اندکاران این صفحه هم باهمچو حیوانات انسان نما هم‌نظر میباشد!
آن قوم که شما ازآن منحیث حیوان یاد نمودید، ۲۷۴ سال است که برین سرزمین حکمران استند، نیاکان شما، به شمول نسل حاضر همه در خدمت و مزدوری این قوم قرار دارید، حیثیت بالاتر از چرخه گیر را ندارید، شما لیاقت حکومت کردن را ندارید، ورنه در دوران استاد ربانی که قدرت در دست شما بود، بأيد نمونه حكومت دارى خوب را به نمایش مي گذاشتید! بدبختانه و یا خوشبختانه شما خود به حکومت داری خود یقین نداشتید، و تمام مدت ۴،۵ سال را در چور و چپاول و دزدی گزشتاندید و بی کفایتی خود در اداره دولت را به ثبوت رساندید!

>>>   در این نوشته نویسنده از عنوان مجعول خراسانی !! برای افغانیها استفاده کرده باید پرسید که نویسنده به چه نیت و هدفی با شیطنت کلمه خراسانی !! را مترادف با افغانی بکار برده ؟؟ ( لازم به یادآوربست در حال حاضر خراسان نام استانی در ایران است و خراسانی به مردم خراسان ایران اطلاق میشود . شیطنت نویسنده به منظور درگیر کردن کشورهای تاجیکستان ، قزاقستان ، اوزبکستان ، قرقیستان ، ترکمنستان و افغانستان در یک سیاهچاله ست ؟؟؟ وگرنه در تاریخ همه این کشورهایی که نام بردم جزو خاک و تمدن و پادشاهی ایران بوده است)

>>>   در متن آمده : در مورد کاربرد واژه‌های افغان و افغانستانی حتی بعضی ها خراسانی در میان مردم افغانستان به یکی از موضوعات پرچالش و حساس هویتی تبدیل شده است.
واقعا تا این حد افغانیها از هویت و کشور خود فراریند ؟؟؟ که حتی ملیت خود را انکتر میکنند ؟؟؟ بهرحال اگر افغانیها میخواهند ملیت خود را مخفی کنند و از افغانی بودن خود فرار کنند خود دانند !!! ولی جهت یادآوری خراسان در حال حاضر استانی در ایران است و مردم این استان را خراسانی گویند . جعل هویت و ملیت در قوانین همه کشورها جرم محسوب میشود . مانند آنست که چون عراق ، اردن در گذشته جزو کشور عثمانی بوده عراقیها و اردنیها خود را عثمانی خطاب کنند !!!

>>>   نه سیاست نه اقتصاد نه تروریزم نه دین نه باور و نه هیچ کدام دیگر مربوط قوم و تبار و زبان و امثالهم نیست بلکه دست اندرکاران این عرصه ها از قوم و زبان و دین و امثالهم نردبان میسازند تا به بام مراد برسنر و آنگاه نردبان را با لگد میزنند.

>>>   نوکر وفادار و نمک شناس، هیچگاهی بادار خودرا به الفاظ رکیک یاد نه می کند !

>>>   اگر کلمه افغان مختص به قوم پشتون است، چرا پشتون های آنطرف سرحد خود را افغان نمی نامند؟
همه میگویند که مونژ پشتون یو یا پشتانه یو.
آیا در آنطرف سرحد جنبش حفاظت از پشتون ها تشکیل شده است و یا جنبش حفاظت از پشتون ها؟
افغانستان کلمه انگلیسی است که این منطقه را انگلیس ها نام گزاری گردند ،بخاطری که امپراطوری وقت روسیه و انگلیس که باهم خویشاوندی داشتند،روبروی هم قرار نگیرند و جنگ نکنند.Off guns town.منطقه غیر مسلح.