نشست اخیر در مسکو را می‌توان واکنشی از سوی بازیگران شرقی به تحرکات اخیر غربی دانست؛ به‌ویژه در برابر نشست اسلام‌آباد که با محوریت جریان‌های وابسته به غرب برگزار شد. به نظر می‌رسد افغانستان بار دیگر به عرصه‌ی رقابت قدرت‌های بزرگ و منطقه‌ای مبدل شده است؛ رقابتی که قربانی اصلی آن، مردم افغانستان خواهند بود.

دیدارهای محرمانه‌ی برخی چهره‌های برجسته‌ی مخالف طالبان از اسلام‌آباد و به‌دنبال آن، نشست پر سر و صدای شماری از سیاست‌مداران افغانستانی که عمدتاً در زمره‌ی نخبگان درجه‌دو و وابسته به سیاست‌های ایالات متحده قرار داشتند، همه بخشی از این آرایش جدید سیاسی‌اند. بعید به نظر می‌رسد که نشست اسلام‌آباد بدون هماهنگی و چراغ سبز جریان‌های غربی؛ به‌ویژه ایالات متحده، برگزار شده باشد.

با وجود آن‌که بخش قابل توجهی از جامعه‌ی افغانستان از چهره‌های سیاسی پیشین که نماد فساد، ناکارآمدی و ارزش فروش دانسته می شوند، متنفر اند؛ اما بازیگران فرامنطقه‌ای همچنان برای پیشبرد اهداف ژیوپلیتیکی خود به این مهره‌ها نیاز دارند؛ مهره‌هایی که به‌دلیل فقدان دانش سیاسی و پایگاه مردمی؛ به‌راحتی قابل هدایت و کنترل‌اند.
نکته‌ی مهم دیگر این که: در نشست اسلام‌آباد، خان‌آقا رضایی، نماینده‌ی پیشین پارلمان، به‌عنوان نماینده‌ی احمد مسعود حضور داشته است. این حضور را می‌توان نشانه‌ای از تلاش برای بازتعریف چهره‌های مقاومت در قالبی جدید و منطبق با منافع غربی تلقی کرد.

تا پیش از این، با وجود برخی روابط منطقه‌ای طالبان، هیچ‌گاه وزیر خارجه‌ی این گروه در نشست‌های رسمی منطقه‌ای پذیرفته نمی‌شد؛ اما در واکنش به دعوت رهبران مخالف طالبان، این‌بار جریان شرقی وزیر خارجه‌ی طالبان را به مسکو دعوت کرده است. این تحول را می‌توان نشانه‌ای از ادغام کامل طالبان در مدار سیاسی شرق و حمایت آشکار آن‌ها از سوی قدرت‌های شرقی دانست.

با این حال، تاریخ ۱۵۰ سال اخیر افغانستان نشان می‌دهد که جغرافیای سیاسی این کشور همواره بخشی از مدار غربی بوده است؛ و هرگاه جریان شرقی سلطه یافته، به‌سرعت توسط نیروهای غربی زیر کشیده شده است.
حالا باید دید طالبان که در چهار سال گذشته هم‌زمان از دو اسب سواری می گرفتند؛ پس از این چگونه به حیات خود ادامه خواهند داد.
آن‌چه مسلم است این‌که: طالبان از منظر سیاسی به پایان عمر خود رسیده اند و استمرار بقای آن‌ها از هیچ دید و زاویه‌ای امکان پذیر نیست.
امیدواریم بازیگران حوزه‌ی مقاومت؛ این‌بار نیز همچون تجربه‌ی نشست بن، دچار خطای راهبردی نشوند!

جلالی

>>>   نشست بی‌ثمر در غیاب اراده و سرمایه
«فرمت مسکو» نشست یا نشست‌های بی‌حاصل و عقیم‌اند و هیچ دستاوردی در پی ندارند. چارچوبه نشست‌های این فرمت بر سه عنصر استوار است: توصیه، ابراز نگرانی و هشدارهای بی‌پشتوانه؛ و روشن است که از این سه عنصر، هرگز چیزی ساخته نمی‌شود. در هر معادله‌ای که در نظر بگیریم، چهره‌ی افغانستان امروز را پول و اراده‌ برای هزینه کردن تغییر می‌دهند. بنابراین، سخن نخست را کشور یا کشورهایی می‌توانند بزنند که توان مالی و اراده‌ی هزینه کردن داشته باشند؛ و این توان در میان شرکت‌کنندگان فرمت، مسکو وجود ندارد.
سید جواد سجادی

>>>   و حالا طالبان بر سر دوراهی انتخاب بین شرق یا غرب قرار گرفته اند ، در زیر پرده تلاش طالبان بر این است که مانند ارباب قدیم شان پاکستان هم در فرمت مسکو قرار گیرند و هم مهمان ترامپ شوند اما در عمل به دلایل مختلف این ممکن نیست .

>>>   امید بستن به گروهی لندغران، حماقت بیش نیست.