زلمی خلیلزاد طی چهار دهه گذشته یکی از چهره‌های محوری در سیاست‌گذاری‌های غرب نسبت به افغانستان بوده است. او نه‌تنها در مذاکرات و توافقات بزرگ نقش داشته؛ بلکه به‌عنوان یکی از عناصر فکری مؤثر در شکل‌دهی راهبردهای امنیتی و سیاسی جهان غرب در قبال افغانستان شناخته می‌شود. نهادهای اطلاعاتی غربی؛ به‌ویژه ایالات متحده، همچنان به او اعتماد دارند و وی را شاه‌کلید بسیاری از تحولات پنهان و آشکار افغانستان می‌دانند.

خروج آمریکا از افغانستان بدون لابی‌گری خلیلزاد بعید به نظر می‌رسید. با این حال، آنچه در روایت او از افغانستان برجسته است، نگاه قومی و قبیله‌محور او است.
خلیلزاد در کتاب خاطرات خود با عنوان《فرستاده》نقل می‌کند که هنگام عزیمت به آمریکا برای تحصیل، مادرش در لحظه خداحافظی سر او را بوسید و گفت: «اگر به جایی رسیدی، قومت را فراموش نکن!» و او نیز تعهد داد که اگر به جایگاهی برسد، «سرم را فدای قومم خواهم کرد.»

یادآوری این روایت به این دليل است که بدبختانه بسیاری از نخبگان سیاسی و فرهنگی جامعه تاجیک هنوز در فضای عرفانی و شاعرانه به سر می‌برند و شب و روز در اندیشه‌ی وحدت ملی خیالی‌اند؛ بی‌آن‌که از عمق بازی‌های ناپاک سیاسی و قومی در ساختار قدرت آگاه باشند.
اما پرسش اساسی این است که چرا خلیلزاد این روزها به‌شدت نگران بقای طالبان است؟

به نظر می‌رسد او به‌خوبی آگاه است که روی کار آمدن طالبان تا حد زیادی نتیجه‌ی حمایت و لابی‌گری مستمر او طی ۲۷ سال گذشته بوده است. اما حالا این پروژه در حال افول قرار گرفته و طالبان از منظر بسیاری از بازیگران جهانی، نیرویی بدوی، خشن و غیرقابل اتکا تلقی می‌شوند. هم‌زمان، گزینه‌ی بدیل طالبان در پاکستان با هماهنگی ایالات متحده در حال شکل‌گیری است. در واقع می توان نگرانی کنونی خلیل‌زاد را از جنس نگرانی او در سال ۲۰۰۱ دانست و تعبیر کرد.

پیش از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱، آمریکا برای آخرین بار رییس استخبارات عربستان سعودی، خلیلزاد و مولانا فضل‌الرحمان را به قندهار فرستاد تا ملا عمر را متقاعد سازند که اسامه بن‌لادن را تسلیم کند. اما لجاجت قبیله‌ای بر عقلانیت سیاسی غلبه کرد و پس از بازگشت آن هیات، عملیات نظامی علیه طالبان آغاز شد.
واقعیت این است که آمریکایی‌ها هنوز طالبان را حافظ منافع خود در منطقه می‌دانند و بریتانیا؛ این قدرت نرم جهان غرب، با تمام توان در تلاش مشروعیت‌بخشی به طالبان در جهان غرب است. با این حال، عملکرد چهار ساله‌ی طالبان، به‌ویژه در حوزه‌های حقوق بشر،زنان، اقتصاد و... صبر و شکیبایی غرب را نیز به پایان رسانده است.

حالا، در پی تصویب لایحه‌ای تهدیدآمیز از سوی دولت ترامپ مبنی بر واکنش به اسارت شهروندان آمریکایی، خلیلزاد بلافاصله راهی کابل شده است تا پیش از هرگونه اقدام سیاسی، مالی و نظامی، طالبان را متقاعد سازد که گروگان‌های آمریکایی را آزاد کنند. در غیر این صورت، تهدید به واکنش سخت‌گیرانه مطرح شده، اجتناب ناپذیر است. ضمن این که با قطع کمک‌های مالی هفتگی آمریکا، منجر به اخراج گسترده‌ی کارمندان طالبان شده و بسیاری از آنان به گروه‌های افراطی نظیر داعش پناه برده‌اند؛ تحولی که می‌تواند پیامدهای امنیتی گسترده‌ای در پی داشته باشد.
هرچه باشد، یک مساله روشن است: آفتاب بخت نیروهای حاکم سیر نزولی گرفته و حتما غروب خواهد کرد.

جلالی

>>>   اتهام اشرف غنی به خلیل‌زاد: دولت در دست جنگ‌سالاران بود!
اشرف غنی احمدزی خلیل‌زاد را متهم کرد که دولت را به دست جنگ‌سالاران سپرده بود و به همین دلیل نتوانسته کار کند. او گفته است: «خلیلزاد حکومت را به جنگ‌سالاران سپرده بود.»
با این حال، مشخص نکرده که آیا معاونین نخست‌‌ و دومش را که خود گزینش کرده بود هم جزو آن جنگ‌سالاران بوده است یا خیر؟
کاظم همایون

>>>   Ajmal Hamidi
در این هیچ جا شک نیست که بعد از کنفرانس بن نظام وحاکمیت را به دست جنگ سالاران دزدان ومفسدین سپردند و مردم هم شاهد بودند که دربیست سال گذشته انها چه کردند
اما سوال اینجاست که همی متفکر هم هم دست انها بود و درتیم انتخاباتی عالی جناب ، اشخاص جمع شده بودند که موصوف انها را جنگ سالار خطاب میکند یعنی خودش نیز درتمام فجایع فساد و دزدی ها نیز شریک بود...

>>>   ایوان ایلیچ
کاری به حرف های غنی ندارم
ولی ظلم ستمی که در دو دهه جنگ سالاران رهبران قومی رهبران جهادی کردن غنی در مقابلشان فرشته معلوم میشه
آمدن غنی به سیاست هم از دست همین ....ها بود

>>>   Abdul Raziq Nosratyar
این ها به عمربه جرم اعتراف نکردند قبیله هیچ وقت به جرم خود اعتراف نکرده و ابدا نمیکند.
مگر در طول بیست سال قبل از ۲۰۲۱ حکومت دست کدام جنگ سالار بود به جز غنی و کرزی با چند تا پشتون تکنوکرات غربی اش؟
ناف این قبیله با دروغ و جنایت و ظلم و تخلف و تقلب بریده و بسته شده است.

>>>   🤔🤫🤔🤫 شما هم تحقیق و سفید نمایی خود را کنید در مورد خانواده حامد کرزی که در سابق باغبان ظاهرشاه (شاه سابق) بود
و در نتیجه حامد کرزی رئیس جمهور سابق پسر بیولوژیکی (غیرقانونی/شرعی) ظاهرشاه است،
و ظاهرشاه، خلیلزاد، غنی، ... و همه سیاسیون افغانپشتونی غلامی و وفاداری به انگلیس و غرب کرده و میکنند و...

>>>   شتر در خواب بیند پنبه دانه!
تحليل اقاي جلالي نماينگر خواب و خیال و آرزوهای تحقق نیافتنی وی و همفکران خیال پرداز آن است !
موقف طالبان در داخل و خارج خیلی بهتر از دوره قبل آن میباشد! در جبهه داخلی امنیت عام و تام در سراسر کشور، به شمول پنجشیر، بدخشان و مناطق مرکزی برقرار بوده و هیچ نوع تحرکات مخالفین مسلح در هیچ نقطه کشور به نظر نه میرسد، در حالیکه در دوره اول حکومت طالبان همیشه سلسله جنگ ها ادامه داشت!
در صحنه بین المللی تعاملات جهان با اداره طالبان بیشتر شده است، روسیه منحیث دومین قدرت جهان طالبان را برسمیت شناخته است، مناسبات با كشورهاي چین، اسياي ميانه، ايران و حتي هند خيلي پیشرفت نموده است، کشورهای اروپای بیشماری مثل المان، سویس، اطریش و ،،، به بهانه های مختلف با طالبان داد و معامله دارند، امریکا از توافق دوحه هنوز هم راضی است، پول هفته وار ۲۲ میلیون دالری منظم می رسد، فعالیت داعش و سایر گروه های افراطی در افغانستان مهار گردیدهاست، کاری که در توان هیچ حکومت قبلی نبود!
شما از بدیل حکومت طالبان صحبت می کنید، کدام قدرتی وجود دارد، که جای طالبان را بگیرد؟
خدا کند که درین تصورات کودکانه شما مردمان جمعیت اسلامی، حزب وحدت، دوستم خیل ها و... منحیث حکومت بدیل جای نداشته باشد!
به امید بیدار شدن تان از خواب عمیق !

>>>   نظريات آقای جلالي زاده افکار و تصورات خیالی و دور از واقعت و استوار بر آرزوهای برآورده نشده و عقده های سرکوب شده خود و همفکرانش میباشد!
برخلاف تصور جناب شان، وضعیت طالبان به مراتب بهتر از دوره اول شان می باشد، چه از ذلحاظ امنیتی، اقتصادی و سیاسی و... چه در داخل و چه به سطح بین المللی!
امنیت در داخل برخلاف دوره قبلی عام و تام برقرار بوده، هیچ نوع تحرکات نظامی مخالفین، حتی در پنجشیر، بدخشان، مناطق مرکزی، به چشم نه می خورد، از لحاظ اقتصادی حالات به نفع طالبان بوده، نرخ دالر در حد مطلوب و با ثبات قراردارد، فعالیت‌های اقتصادی به خوبی پیش میرود، صادرات به تناسب دوره جمهوریت بلند رفته است!
در سطح بین المللی روسیه منحیث دومین قدرت جهانی طالبان را برسمیت شناخته است، برسمیت شناسی های بعدی در راه اند. مناسبات با چین، ایران، کشورهای آسیای میانه و حتی هند بسیار خوب پیش میرود، امریکا از توافق دوحه و سیاست های طالبان، خاصتن در حصه مهار داعش و سایر جریانات افراطی راضی به نظر میرسد، پول ۲۲ میلیون دالری هفته وار منظم میرسد، تماس منظم با امریکا موجود است، امروز هم یک هیت بلند رتبه، به شمول خلیلزاد در کابل حاضر است.طالبان بهترین رژیم برای منافع آمریکا در افغانستان می باشند، ر‌وابط با کشورهای المان، سویس، نار‌ی، انگلیس و... ادامه دارد، قرار است اطریش سفارت افغانستان در وین را تسلیم طالبان نماید!
پس بدیل برای چه ؟
کی ها می‌توانند در جمله بدیل قرار گیرند؟ خدا کند فراریان جمعیت، شورای نظار، دوستم خیل، حزب وحدت والا و.. را درین قطار قرار ندهید !
از خواب سنگین بیدار شده و واقعیت موجود را مدنظر بگیرید !

>>>   اول قوم وباز دین ! این را همه شاهد بوده و استیم وقتی بسیاری از این ها اول خلقی باز گلبدینی باز طالب باز جمهوریتی وباز طالب شدند
نیکتای ودریشی ها به لنگی و ریش تبدیل شد
هر چی استی مهم نیست مهم قوم وزبان است متاسفانه

>>>   .... بیست سال تمام با رای تقلبی و ساختگی کرزی و غنی از قوم پشتون قدرت عام و تام را در اختیار داشتند هرچه که دلتنگ شان خواست عمل کردند و سر انجام دوغلام بچه از قدرت از جانب امریکا حذف شد بجای شان غلام بچه گک های دیگری با مصارف کمتر بجای شان گماشته شده هیچ فرقی از بیست سال گذشته ندارند تنها از پطلون و نکتایی به ایزاز و لنگی تغیر پوشش کرده و بس اگر جنگسار بود از همین قوم بود و اگر حال بزیر نام تطبیق شریعت خود خوانده است از همین قوم خاص است .

>>>   کرزی و غنی حاکمان مطلق العنان بودند و دیگران همه بلی گوی شان

>>>   كسيكه قوم را بر دين ترجيح دهد، ناروا است، چه پشتون باشد یا غیر پشتون !
پشتون های قوم گرا نجيب كمونيست را قهرمان و شهيد خطاب مي كنند، براى غير پشتون ها دوستم کمونیست یک قهرمان می باشد، تاجکها هم دستان خون آلود رهبران قومی خودا نادیده می گیرند!
قوم گرایی حل مشکل افغانستان نیست، هر قوم بر سر اقتدار منافع قوم خاص را مدنظر می گیرند، و دگران بیرون در می مانند، چه پشتون ها و چه هم تاجکان در دوره استاد ربانی، از هیچ نوع ظلم و ستم بالای سایر اقوام دریغ نورزیده اند !

>>>   به ششمی
نمرود یا فرعون را یک پشه کشت فقط یک پشه البته خدا بدون آن پشه هم قادر بود اورا بکشد اما پشه برای تحقیر هرچه بیشتر انسان گردن کش است گردن کشی نکنید ظلم نکنید به جنگ زبان فرهنگ زنان و مذهب مردم نروید مبادا خدا پشه ای را مأمور کند سر شمارا بکند