کاپیتولاسیون، اصطلاحی است که در قرن ۱۹ میلادی هم‌زمان با اصطلاحات استعمار و استثمار، شکل گرفت. کاپیتولاسیون، حقي است که به خارجی‌ها در یک کشور دیگر داده می‌شود.

طبق این تعریف، اگر یک خارجی در کشور دیگری مرتکب جرم شود، بر اساس قوانین کشور خود و نه کشور میزبان، محاکمه خواهد شد. دادن این امتیاز توسط کشورهای ضعیف در قرن ۱۹ به استعمارگران و اشغالگران، باب جدیدی از جرم و جنایت را باز کرد که خارجی‌ها با تمسّک به همین قانون، مرتکب جرائم می‌شدند. ایران قرن نوزده، مثال بارز یکی از همین کشورها است که خارجی‌ها جنایات زیادی را در این کشور مرتکب شدند اما بدون این که محاکمه شوند.

از چهار دهه به اینسو، افغانستان به ایران دوره قاجار، تبدیل شده و خارجی‌ها هر چه دل‌شان خواسته و می‌خواهد انجام می‌دهند. در دوره جهاد، بسیاری از عرب‌ها که در کنار مجاهدین با ارتش سرخ می‌جنگیدند، مصونیت قضایی داشتند و هر جرمی که مرتکب می‌شدند، از محاکمه معاف بودند. درگیری‌های گروه‌های سلفی با مردم محلی در دهه شصت در مناطق شرقی افغانستان مشهور است. کسانی که اهل نورستان و کنر هستند، از جریان یکه‌تازی‌های عرب‌ها اطلاع دارند. همچنین جرایمی که پنجابی‌ها در آن زمان در حق این ملت روا داشتند، بر کسی پوشیده نیست. کتاب «تلک خرس»، نوشته «ژنرال یوسف» افسر بازنشسته سازمان اطلاعات پاکستان، گویای این حقیقت است.

در طرف مقابل، ارتش شوروی سابق قرار داشت که سربازانش هر جنایتی را مرتکب می‌شدند اما در برابر کسی پاسخگو نبودند. جدای از جنایات جنگی که ارتش سرخ در افغانستان انجام داد، در جرایم دیگر نیز نظامیان شوروی نقش داشتند. یکی از این جرایم، کشتن مردم در تصادفات رانندگی بود. در آن زمان، بسیاری از دوستان و هم‌بازی‌هایم در جاده حدفاصل «چوک کفتان مدد» و «چوک شهیدان» شهر قندهار براثر بی‌مبالاتی و عربده‌کشی رانندگان روسی جان‌شان را از دست دادند. کمتر روزی بود که تانکیست‌های روسی، مردم و به خصوص کودکان را در شهر قندهار زیر نگیرند و نکُشند. کشتن مردم برای رانندگان روسی، چنان عادی شده بود که موقع تصادف، انگار اتفاقی رخ نداده و به حرکت خود ادامه می‌دادند.

در دوره طالبان نیز بار دیگر دست عرب‌ها و پنجابی‌ها برای کشتن مردم باز گذاشته شد و جنگجویان القاعده، طالبان پاکستانی و افسران آی.اس.آی، نسل‌کشی و پدیده «زمین سوخته» را در افغانستان به خصوص مناطق شمالی شکل دادند و کسی نبود تا جلو آنان را بگیرد.

پس از سقوط رژیم طالبان، نوبت به غربی‌ها و به ویژه آمریکایی‌ها رسید. نظامیان خارجی در ۱۷ سال گذشته علاوه بر، جرایم جنگی، در زمینه جرایم رانندگی نیز بیشترین جنایت را در حق مردم و به خصوص کودکان افغانستان مرتکب شده‌اند.

کمتر هفته و ماهی را می‌توان سراغ داشت که رانندگان خارجی به خصوص آمریکایی‌ها، جان کودکی را در گوشه‌ای از افغانستان نگیرند. تازه‌ترین مورد، روز یکشنبه، زیر گرفتن پسربچه‌ای در جاده میدان هوایی کابل توسط کاروان آمریکایی ها بود. نخست گفته شد که این کودک، جان باخته اما اکنون گفته می‌شود که در بیمارستان تحت درمان قرار دارد.

برای رانندگان آمریکایی جان «انسان افغانستانی» چنان بی‌ارزش است که پس از تصادف و زیر گرفتن کودکان افغانستان، به حرکت‌شان ادامه می‌دهند.
افغانستان اکنون برای خارجی‌ها به یک کاپیتولاسیون نانوشته تبدیل شده است. البته با این تفاوت که در کاپیتولاسیون دوره استعمار، مجرم خارجی تحت قوانین کشورش محاکمه و مجازات می‌شد اما در کاپیتولاسیون افغانستان، خارجی مجرم، در قانون کشور خودش هم مجازات نمی‌شود.

مرادی

>>>   چه نظامیان افغان و چه نظامیان خارجی در هنگام عبور از جاده ها با تانک ها و وسایل ررهی،از حملات انتحاری و بمب های چسپکی میترسند.
بنأ مردم باید حد اکثر احتیاط را به خرج بدهند،تا حین عبور وسایط نظامی ار جاده ها،ازین وسایط خود را به دور نگاه دارند،حتی زمانی که آنها خلاف مقررات ترافیکی،از جاده مقابل رانندگی میکنند.
زیرا یکی از اساسات قوانین رانندگی این است که دریوران باید قسمی دریوری کنند که تنها اشتباهات خود را در هنگام رانندگی در نظر نگیرند،بلکه متوجه این هم باشند که سایر مشترکین جاده،چه سواره و چه پیاده باشد،امکانات اشتباه آنها در هنگام عبور از جاده ها میرود.
بنأ این مسایل باید هم از طریق مکاتب و هم از طریق مساجد و هم از طریق وسایل اطلاعات جمعی،له گوش مردم رسانیده شود،تا جلو چنین حادثات گرفته شود.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است