طرح بهسازی محیط زیست کابل برای کاهش آسیب محیطی آن.

محیط در لغت به معنای محیط زیست، محیط اطراف، احاطه و به دور بر اطراف اطلاق می گردد؛ بنابراین برای کاهش آسیب های محیطی کابل شناخت از محیط زیست کابل و عوامل آلودگی محیط زیست آن ضروری است.

کابل در ارتفاع 1800 متری بالای سطح دریا در دره ای دراز و باریک بین کوه های هندوکش واقع است. 4585 کیلومتر مربع مساحت دارد و موقعیت شهر کابل از چهار طرف به کوه ها مانند آسمایی، شهر دروازه، کوه رادار؛ کوه قرغه، دامنه کوه های دشت برچی، کوه ریشخور، کوه چار آسیاب، دامنه کوه بتخاک، کوه لته بند، کوه پلچرخی، کوه قصبه و دامنه کوه خیرخان احاط شده است.

دره کابل یا واژه کاب ها در حدود 5000 سال قبل از میلاد مسیح در ریگ ودا اوستا یاد شده است که از دریای کابل یاد کرده است و کوه های کابل را تصویری بهشت زمین به نسبت داشتن درختان ارغوان و بادم کوهی در آن مجسم شده است.

کابل از وادی های سر سبز و شاداب مانند دشت برچی، دشت جمتله و بت خاک، وادی ده سبز و وادی چهاردهی تشکیل شده بود. شهر کابل دو طرف رود کابل بنا شد و این شهر محیطی 8 میل داشت و به دو طرف دریای کابل محدود می شد و فعلا شهر وسعت خود در طرف شمال و غرب و جنوب شرقی رودخانه فصلی کابل افزوده است.

در آب و هوای کابل کوه ها تاثیرگذار هستند و تابع آب و هوای بری است ولی توازن در فصل چهارگانه آن برقرار است. هر سه ماه تغییر فصل به صورت منظم پیدا می شود. سطح سالانه باران در ماه های حمل و ثور 400 ملی متر می باشد. در فصل تابستان درجه حرارت گرمی بین 15 و37 درجه سانتیگراد می رسد. سه ماه اخیر سال جدی، دلو، حوت فصل زمستان است. درجه حرارت بین منفی 15 و منفی 20 درجه سانتیگراد است که سرمای بسیار و بارش برف تا پایان فصل ادامه می یافت اما با تاسف مدت دو سال است که به دلیل تولید گازهای گلخانه ای(دودی که از لوله دوکش وسایط نقلیه کهن؛ گرم کردن آب حمام ها با مصرف مواد کشنده پلاستیک رابر و تکه، داش های خشت پزی، دکان های آهنگری و سوزاندن ذغال سنگ در بخاری ها میلیون حویلی شهر کابل برای ایجاد گرمی منازل) که منبع اصلی آلودگی هوای کابل هستند به دلیل برهم زدن تعادل طبیعی آب و هوای کابل ریزش برف نداشته و نداریم.

زمانیکه بارندگی در یک منطقه نداشته باشیم درختان سایه بان و پوشش سبز نباتی از کم رطوبتی زمین از بین می رود، ذخیره آب های زیر زمین پایین تر می رود و خاک خشک می گردد و از نبود پوشش سبز گیاهی آلودگی خاک افزایش پیدا می کند بنابراین سه عوامل «آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک» در طبیعت کابل وجود دارد که توانسته آثار مخروبی را روی محیط زیست کابل ایجاد کند و بهسازی به وضع این آسیب محیطی تشویق گروه ها در قبول مسوولیت در قبال کاهش آسیب محیطی برای بهبود محیط زیست کابل به شرح ذیل است:

1. یگانه راه بهسازی شهر کابل برای کاهش آسیب محیطی آن به شیوه درخت شانی، گل شانی، چمن کاری که از زیر ساخت های اکوسیستم در یک مکان به حساب می آید یک روش منحصر به فرد در بهبود بخشیدن به وضع آسیب محیطی در جهت کاهش آلودگی گرد و خاک، آلودگی صوتی، آلودگی صنعت و دود کارخانه ها و دود سوخت موت های خود رو است و این طرح بهسازی فضای سبز به سهولت می تواند در شهر کابل گسترش پیدا کند. یک تجمع نباتی را بر روی دامنه کوه ها، تپه ها ایجاد کرد که بتواند تغییر جدی و سریع سرنوشت ساز برای پاکی هوای کابل گردد.

2. ساخت پروژه های بام سبز (اکو زیست محیطی)٬ در بالکن ساختمان ها، دیوارها و برج های گیاهی سبز که باید مسوولین شهرداری می پردازند. با طرح پروژه های اکو زیست محیطی در اکثر کشورهای جهان که تراکم جمعیت بالاتری دارند در شهرهای کلان کارایی بالاتر و بهسازی یا بهبود بهداشتی را در شهر دنبال می کنند.

هدف این پروژه های اکو زیست محیطی تصفیه گرد و غبار و محو کردن کربن رها شده از تردد موترهای خود رو و پیوند شهر و محیط زیست به یکدیگر می باشد. خوشبختانه در داخل شهر کابل نیز میراث طبیعی یعنی تپه هایی به نام تپه بی بی مهرو، مرنجان، تپه خاک بلخ، تپه خزانه و تپه کلوله پشت تپه مرنجان با طول و عرض و بلندی مناسب برای منظره با شکوه اکو زیست محیطی وجود دارد. این تپه های کابل اثار معروف پدیده های طبیعی هستند که زبیایی طبعیی استثنایی و اهمیت زیباشناختی دارد. اگر فضای سبز تمام بخش این تپه ها ایجاد شود در بهبود اوضاع محیط زیست کابل بی نهایت اثربخش است.

3. برای بهبود بخشیدن به وضع کمبود آب می توان در اطراف شهر کابل بندهای مصنوعی ساخت که روناب های باران در آنها جمع آوری کرد و جذب روناب ها به زمین باعث تغذیه آب زیرزمینی می شود و همچنین تبخیر از سطح ذخیره کاسه بندها در مقایسه با مقدار باران زیاد می باشد چون چرخه آب در طبیعت یک چرخه بدون توقف و دایمی بوده است که از اتمسفر به زمین و از بخار آب حوضه های آبخیز (کاسه بندها) و از اماکن سبز به اتمسفر در گردش است.

4. یکی از راه های اساسی بهبود بخشیدن وضع آسیب های محیطی کابل ساخت کاسه بندهایی با ارتفاع یا یک دو متر پی هم، شروع از منطقه گذرگاه٬ پل ارتال در مجاری پل ارتال و پل باغ عمومی، پل چهاراهی مکرویان در پایان کابل بای بند ذخیره ساخته و در مجاری عبور آب پل های مذکور دروازه آهنی نصب گردد که تا بتواند در وقت آبخیزی پایین بالا شود. در داخل کاسه بندها به شکل آبشار می توان هزارها مترمکعب آب روناب های سطحی ناشی از باران را در داخل دریا ذخیره کرد و از این در آبیاری و سرسبزی شهر کابل استفاده کرد. این شیوه سرسبز ساخت و آب هوای کابل را از این آلودگی موجود کاهش چشمگیر خواهد داد. با هدایت آب از کاسه بندها به جوی نهر که در مسیر دریا است برای سرسبزی پارک زرنگار، پارک شهرنو و باغ زنان می توان استفاده به نحو مطلوب کرد.

5. با احداث سيستم درست آب رسانى در حویلی های شهر کابل علاوه از معضلات آلودگی ها و با استفاده از آب هاى نلکى می توان مراقبت از پایین آمدن آب های زیرزمینی کرد. پایین رفتن سطح زیرزمینی آب ها يک مشکل جدى براى اينده است که دولت بايد تدابير خاص خود را در اين عرصه بگيرد وگرنه فردا با مشکل جدى و حتی با نبود آب هاى نوشيدن شهر کابل روبرو خواهد بود. محیط زیست شهر کابل بیش از هر زمانی اکنون نیازمند حفاظت است. به سبب اینکه آب های زیر زمین برای زنده نگهداشتن اجسام زنده، حفظ نباتات و مرطوب نگه داشتن قشر و فضای زمین خلق شده است.

6. نبود جریان آب در جویبار شهر کابل محیط زیست و وضعیت آب های زیرزمینی آن نگران کننده است. تحت تهدید بحران منابع آب آشامیدنی و نشونما و سرسبزی شهر قرار دارد و چاه ها به سرعت در حالت خشکیدن در بعضی از نواحی شهر کابل هستند. برای رفع کمبود آب و نشونما سرسبزی شهر کابل در پلان میان مدت می تواند از دریای وافور پنجشیر بوسیله لوله انتقال آب به کابل آب را انتقال داد و در بندهای مصنوعی ذخیره کرد و در ایام ضرورت آبیاری درختان سایبان از ذخیره استفاده کرد.

7. یکی زیرساخت های کاهش آسیب محیطی شهر کابل اعمار بدرفت بیت الخلاها به فاصله های مناسب در گوشه و کنار شهر است و نیز در پارک ها برای رفع حاجت مسافران تا از شستن صحرایی در پس کوچه های شهر پرهیز شود. نشت صحرای رفع حاجت مسافران در پس کوچه ها بوی تعفن ادرار مواد فضله انسانی باعث بیماری تنفسی و قلبی شهروندان شده است.

8. کاهش آسیب محیطی شهر کابل ساخت سیستم فاضلاب یا کنالزسیون بد رفت مواد فضله شهر کابل یکی از کارهای مهم اداره شهرداری بر رفع معضل آلودگی است. نبود کانالیزسیون شهری عامل اصلی تخریب و آلودگی محیط زیست شهر کابل است. بدون کانالیزسیون در این شهر پرجمعیت چگونه می شود از محیط زیست سالم شهر سخن گفت؟

در سال های 1981 طرح کانالیزاسیون خیلی مناسب به شرایط و توپوگرافی کابل نیز در نظر گرفته شده است و به همکاری انجینران هندی و شوروی سابق ماستر پلان شهر کابل ساخته شده و به تصویب شورای و زیران وقت هم رسیده است.

9. ضمنا باید یاد آور شد که طرح کمربند های سبز با مدیریت صحیح علمی به وضع موجود خانه های کوه دامنه ها و تپه ها نگاه کرد و بعد با ایجاد چشم انداز کمربند سبز با حفر کانال می توان جلوی آسیب های محیطی شهر را از ریختن رونات های باران در جاده ها گرفت و آینده واقع گرایانه قابل تحقق را برای به اجرات دقیق در این کوه دامنه پر از جمعیت غریب تهی دست که در این ارتفاع 400 و 500 متری زندگی دارند، مد نظر قرار داد.

10. سر وقت دنبال جمع آوری و جابجایی سازی درست زباله ها و کثافات شهری یکی از روش های جلوگیری و کاهش از آسیب محیطی (آلودگی خاک، هوا و آب) است.

11. دفن زباله در اکثر کشورهای پیشرفته، یک امر ضروری برای کاهش آسیب محیطی است و به عنوان اقتصادی ترین راه حل درازمدت برای مشکل مواد اضافی جامد انتخاب شده است. این روش موثرترین روش دفع زباله است که در مقایسه با سایر روش های دفع به زمین کمتری نیاز دارد.

باید خاطرنشان ساخت که عوامل اصلی سقوط سلامتی محیط زیست شهر کابل افزایش نفوس، کم بودن درختان سایه بان، نبود انرژی سالم، تولید گازهای گلخانه ای، آلودگی آب های زیر زمینی، آبادی های غیر استاندارد، ناآگاهی مسوول از پاسداری محیط زیست؛ پیامد آن پیدایش فقر و بیکاری، اضطراب و استرس و انسان مبتلا به انواع سرطان ها و مرگ می گردد. متاسفانه مقامات دولت تا هنوز کدام استراتژی خاص کلان مسلکی در راستای بهبود بخشیدن محیط زیست کابل روی دست ندارند تا کابل ما از این وضعیت بد چهره زشت عبور کند. دلیل آن را اکثریت شهروندان آگاه قلم به دست در نداشتن توان سازماندهی مسلکی اداره مسوول می دانند چه رسد انتظار به احیا و حفاظت محیط زیست کشور از این مسوولین ناکاره داشته باشیم چون رهبری اداره ملی حفاظت محیط زیست از دیرباز از مسوولیت این فاجعه محیط زیستی شانه خالی کرده است.

هموطنان اگاه قلم بدست از اثر بی توجهی نهادهای مسوول دولت این بحران محیط زیست شهر کابل استاندارد شهری بی بهره است و مانع رشد و ترقی مادی و پیشرفت اجتماعی و سیاسی در این شهر باستانی بیشتر از پنچ میلیون نفوس شهود است.

جهت انجام مسوولیت های فوق در این شهر کهن ضرورت به تعلیمات مسلکی برای کاهش آسیب های محیط زیست شهری آگاهی عامه در بخش محیط زیست سالم از طریق رسانه ها خصوصا برای بهبود بخشیدن محیط زیست در جهت آگاهی کاهش آسیب محیطی و احیا و انکشاف ساحات سبز آن یک امر ضروری است.
لطفا هموطنان آگاه قلم بدست مطلب را بخوانید واگر قابل نقد است نقد کنید. دلسوزی و همدردی تان را بوسیله تبصره یک یا دو سطر کامنت در پای مضمون نشر شده نمایان کنید.

داکتر یارمحمد حیدر زاده

>>>   من شناخت خوب از شخصیت داکتر دلسوز وطن ما ندارم ولی از طرز تحیر شان در بخش زراعت و باغ داری مدار های آبیاری و هم در امور حفاظت محیط زیست معلوم می شود که او یک دانشمند مستعد و مجرب در مسلک خود است و تمجید تقدیر شما هموطنان از داکتر صاحب یارمحمد بی جا نست و مقلات آگا دهی وطرح های آن در جهت بهبود زندگی مردم قابل سزا وار تمجید و تقدیر است. و من به نمایندگی از انجینران بخش زراعت و آبیاری از حکومت وحدت ملی خواهش دارم که داکتر صاحب یارمحمد را در هر کشور بیرون از وطن که او زندکی دارد به وطن دعوت کند از تجربه دانش او در آبادی کشور استفاده به عمل آید.

>>>   ممنون از زحمات سودمند بی پایان تان داکتر صاحب حیدر زاد با ارزوی سلامتی شان و بابت زحمت در نوبشت مقلات قابل تمجید و تقدیر استت و پیشنهاد من به حکومت نا ملی اینست که داکتر صاحب از خارج دعوت شود در اکادمی علوم افغانستان به کار های علمی جذب شود.

>>>   محیط در لغت به معنی محیط زیست نیست،بلکه به معنی یک محدوده و یا منطقه احاطه شده میباشد و با پسوند های مختلف ،معنی های مختلف دارد.مثلاً:
محیط زیست،محیط کاری.محیط تحصیلی،محیط سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و کلتوری و فرهنگی و هنری و ....
برای محیط زیست خوب اولتر از همه ما قانون و شهر نشین و تطبیق قانون صرورت داریم.
شهر کابل غیر معیاری و بدون قانون و خود سرانه ساخته شده است.
این کوه هایی را که شما پر از خانه ها میبینید،اصلاً همه جنگل بوده اند که توسط مردم جنگلات اًن قطع و سوختانده شده اند و در جایش برای خود خانه ساخته اند،همه بدون نقشه و غیر معیاری.
شهری که برای پنجصد هزار نفر ساخته شده بود،شش میلیون نفر در آن زندگی میکند که اکثراً حتی کلتور شهر نشینی و حفظ محیط زیست را نمی فهمند.
تردد پنجصد هزار عراده وسایط نقلیه غیر معیاری محیط زیستی با مواد سوخت غیر معیاری.
کثرت کثافات در شهر و عدم انتقال و باز یافت آن.
عدم موجودیت کانالیزاسبون.
عدم سیستم آبرسانی و برق به تمام نقاط شهر.
خلاصه ده ها پروبلم دیگر که حل آن نه در توان دولت است و نه بودجه کافی برای ازبین بردن این پروبلم ها وجود دارد و نه هم کادر های مسلکی و متعهد و نه هم شهروندان همکار.
بنأ وضعیت محیط زیستی کابل نه تنها بهبود نمی یابد،بلکه روزبروز با کثرت تفوس.بر پروبلم های محیط زیستی افزوده خواهد شد.

>>>   وای به حال این حکومت وحدت ملی کدر ستیز بچه های رهبر های تظیم پرور كسي كه زبان هاي ملي را نمي داند، كسي كه مدرك تحصيلي ندارد یا دارد جعلی و كسي از سابقه اخلاقي خوبي برخوردار نيست، چطور ریيس بخش مهمي از دولت مي شود؟ ولی داکتر علوم محیط زیست کادر زراعتی که زراعت بخش مهم رشد اقتصاد افغانستان می باشد کار به متخصص آن داده نمی شود.

>>>   اگر حکومت وحدت ملی که لاف از شایسته سالاری دارد و بخواهد که در بین مردم کابل دیگر شهر کلان طرف دار پیدا کند بهترین گزینه برای کرسی اداره محیط زیست داکتر یارمحمد حیدر زاده است که متخصص حفاظت زیست است من تحقیب داکتر صاحب او در کشورسویدن زندگی دارد.
ساکن کابل

>>>   افغانستان ضرورت به ایجاد ادره دیده بان طبیعت دارد یعنی مخصوص حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی کشور کند . من از دکتر صاحب یارمحمد خواهش می کنم چون فرد مسلکی در حفظ طبیعت است راجیع به ارزش های وظیفه مقدس دیده بان طبیعت یک کمی به هموطنان معلومات دهد.

>>>   شایسته سالاری مهیم نیست باید در یکی تیم باشی بس

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است